Maksûd
Güncellenme: 28 Kasım 2025
Yayınlanma: 02 Ekim 2025
Eğitim Hakkında
Maksûd, Osmanlı medrese geleneğinde Emsile ve Binâ’dan sonra okutulan temel sarf kitaplarından biridir. Müellifi kesin olarak bilinmemekle birlikte, asırlardır Arapça öğretiminde başvuru metni olarak okutulagelmiş; İzzî ve Merâhu’l-ervâh gibi eserlerin de ön adımı kabul edilmiştir. Bu ders, Maksûd metnini merkeze alarak öğrencinin fiil çekimlerine ve sarf kalıplarına olan hakimiyetini pekiştirmeyi hedefler.
Ders boyunca önce kitabın mukaddimesi ve sarf ilmi içindeki yeri ele alınmakta, ardından Maksûd’un beş ana bölümü takip edilmektedir:
-
أبواب التصريف (Sarf Babları): Fiillerin mücerred/mezîd, sülâsî/rubâî tasnifi, bablar ve vezinler.
-
Masdardan türeyen kalıplar: Masdar çeşitleri, isim-i zaman, isim-i mekân, fiil çekimleri (mâzî, muzârî, emir, nehy), ism-i fâil ve ism-i mef’ûl kalıpları.
-
Sahih fiillerin çekimi: Mücerred ve mezîd bablardaki sahih fiillerin malûm/meçhul çekimleri ve te’kîd nûnları.
-
Faydalı bilgiler: Lâzım fiilin müteaddî, müteaddî fiilin lâzım yapılması, müfâale ve tefâul bablarının anlam alanları, iftiâl babındaki ibdâl kuralları, zâid harfler, if‘âl ve istif‘âl bablarının kullanımları, aksam-ı seb‘a.
-
İlletli fiiller, muzâaf ve mehmûz (باب المعتلات والمضاعف والمهموز): Misâl, ecvef, nâkıs, lefîf, muzâaf ve mehmûz fiillerin i‘lâl, ibdâl ve idğâm kuralları ve çekimleri.
Bu ders, Maksûd metnini hem teorik çerçevesiyle hem de bol örnek ve çekim uygulamalarıyla ele alarak, öğrenciyi klasik metin okuyabilecek, ileri sarf kitaplarına (İzzî, Merâhu’l-ervâh vb.) geçebilecek seviyeye taşımayı amaçlar. Emsile ve Binâ’yı bitirmiş, sarf bilgisini derinleştirmek isteyen öğrenciler için planlanmıştır.
Detay
Eğitmen
Arap Dili ve Belagatı Anabilim Dalı 05.12.1973 tarihinde Erzincan’da doğdu. İlkokuldan sonra Bayrampaşa Yeşil Cami Kur’an Kursu’nda hafızlık yaptı. Aynı yerde Arapça Gramer ve Dini İlimler okudu. Dışarıdan sınavları vererek ortaokul ve lise diploması aldı. 1997 yılında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi’nden mezun olduktan sonra “İslam Hukukunda Muvâzaa Kavramı” başlıklı teziyle yüksek lisansını (2006), “Kutbüddîn-i Şîrâzî’nin Miftâhu’l-Miftâh Adlı Eserinin Tahkik ve Tahlili” başlıklı teziyle de doktorasını tamamladı (2019). Milli Eğitim Bakanlığı’nda öğretmen olarak ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi ile İHL Meslek dersleri ders kitapları yazım komisyonunda da yazar olarak görev yaptı. Diğer taraftan tercüme eserlerinin yanı sıra gençlere ve ailelere yönelik çok sayıda eser telif etti. 2012-2023 yılları arasında Yalova Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi’nde öğretim görevlisi ve öğretim üyesi olarak çalıştı. 2023 yılından itibaren Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Arap Dili ve Belâgatı Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak görev yapmaya başlamıştır.
Arap Dili ve Belagati Anabilim Dalı İlkokuldan sonra Bayrampaşa Yeşil Cami Kur’an Kursu’nda hafızlık yaptı. Aynı yerde gramer ve dini ilimler okudu. Dışarıdan sınavları vererek ortaokul ve lise diploması aldı. 1997’de Marmara İlahiyat Fakültesi’nden mezun oldu. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde “Necmeddin et-Tûfî’nin Maslahat Anlayışı” başlıklı teziyle yüksek lisans (2006), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde (2006) “Mahmut Muhammed Şakir ve Câhiliye Şiiri Hakkındaki Görüşleri” isimli teziyle doktora eğitimini tamamladı. 2024 yılında Doçent oldu. Halen Arap Dili ve Belagatı Anabilim Dalı’nda öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır.
1969 yılında Bartın ili Ulus İlçesine bağlı Hisar köyünde doğdu. İlkokulu köyünde tamamladıktan sonra hafızlık eğitimi için İstanbul’a geldi. 1983 yılında Bayrampaşa Yeşil Cami Kur’an Kursunda hafızlığını tamamladı. 1988 yılında Bakırköy İmam Hatip Lisesinden mezun oldu. 1991 yılında Ezher Üniversitesi’nde başladığı lisans eğitimini 1996 yılında Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde tamamladı. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde İslam Hukuk alanında başladığı Yüksek Lisans eğitimini 2006 yılında tamamladı. 2018 yılında İstanbul Üniversitesi sosyal bilimler Enstitüsünde Arap Dili ve Belâgatı alanında doktorasını tamamladı. 1996 yılında başladığı öğretmenlik görevine 2012 yılına kadar farklı okullarda devam etti. 2012-2023 yılları arasında Yalova Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesinde Arap Dili ve Belâgatı bölümünde öğretim üyesi olarak çalıştı. 2023 yılından itibaren Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde Arap Dili ve Belâgatı bölümünde görev yapmaktadır.
